Cara Mengarang dan Melagukan Tembang Macapat

PANGAJHÂRÂN 7
Tèma : Bâburughân Beccè'
Bhâb Tembhâng
Lalampa’an 2

Indikator
4.7.1 Menceritakan isi tembang macapat/ mamaca karya sendiri
4.7.2 Mengarang tembang macapat/ mamaca
4.7.3 Melagukan tembang macapat/ mamaca

Gambar : Nembang

Caraèpon Nyarèta'aghi Èssèna Tembhâng Macapat

Kaangghuy nyarèta'aghi èssè'èpon tembhâng kodhu ètapsèr otabâ èyartè'è ḍhimèn sabbhân-sabbhân paddhâ/ bhâris, jhughân kodhu ngaghâli ḍâ’ ca'-oca' sè malarat è ḍâlem bâca'an kasebbhut manabi ampon ngaghâli ḍâ’ ca'-oca' sè malarat, konglangkong sè aropa panyeḍḍhâ’na bhâsa akadhi oca' lalongèt manabi bâḍâ, bhuru bisa nyarèta'aghi èssè'èpon.

Èyatorè maos patètè tembhâng Pucung è bâbâ ka'ḍinto!

 

Pucung

Bâpa' pucung ropana amènḍhâ ghunong

Taḍâ’ rèng sè trèsna

Mala kabbhi paḍâ bâjhi'

Dhing kangghunan èlos-ellos nges-prengngessan

(Angghidhân: Oemar Sastrodiwirjo)

Manabi èbirjhi' tapsèran/ artè tembhâng è attas èngghi ka’ḍinto:

Paddhâ 1 ghâḍhuwân artè bâḍâ sèttong bhârâng sè ènyamaè bâpa' pucung, ropana mèbis sareng ghunong.

Paddhâ 2 ghâḍhuwân artè taḍâ’ orèng sè neserra, taḍâ’ rèng sè lèbur.

Paddhâ 3 ghâḍhuwân artè sadhâjâ orèng paḍâ bâjhi'.

Paddhâ 4 ghâḍhuwân artè manabi ampon èkaanḍi’ èlos-ellos sambi nges-marengnges.

Mèlaèpon èssè tembhâng pucung è attas aèssè bhâk-tebbhâghân sè aghândhu' artè orèng sè ècapo' poro sèghi, bâbudhun/ budhun, otabâ telpo'.

Caraèpon Nyerrat/ Ngangghit Tembhâng Macapat (Teknik Penulisan Tembang Macapat)

Kaanghuy nyerrat (ngangghit) tembhâng ta' kèngèng sambhârângan, nangèng kodhu atoro' gher-ogher otaba katantowan sè bâḍâ. Dhinèng gher-ogherrèpon akadhi ka’ḍinto:

1. Paddhâ anḍhegghân otaba kupplet (bait). Bânnya'na ta' masṭè ghumantong ḍâ’ kaparlowannèpon.
2. Paddhâ otabâ bânnya'na bhâris.
3. Ghuru laghu : monyèna (sowarana) vokal se kèng-bingkèng/ ḍi-buḍi ḍâri sabbhân paddhâ.
4. Ghuru bilângan : bânnya'na keccap (suku kata) bhân-sabbhân paddhâ. Bhân-sabbhân tembhâng laèn (bhidhâ) gher-ogherrèpon.

$ads={1}

Èyatorè oladhi tor kaghâli gher-ogher tembhâng è bâbâ ka’ḍinto:

Salangèt

Tabbhuwânna pon ngaromong (ghuru bilângan 8, ghuru laghu o/u) ➜ 8o/u

Najâghâna paḍâ onèng (ghuru bilângan 8, ghuru laghu e/i) ➜ 8è/i

Sadhâjâna rèng peṭṭèngan (ghuru bilângan 8, ghuru laghu a) ➜ 8a

Swarana nyaman ka kopèng (ghuru bilângan 8, ghuru laghu è/i) ➜ 8è/i

Terros terkas talè rassa (ghuru bilângan 8, ghuru laghu a) ➜ 8a

Otek somsom bhâra atè (ghuru bilângan 8, ghuru laghu è) ➜ 8è/i

Rumus tembhâng Salangèt:
Paddhâ kapèng sèttong ➜ 8 o/u
Paddhâ kapèng ḍuwâ’ ➜ 8 e/i
Paddhâ kapèng tello’ ➜ 8 a
Paddhâ kapèng empa’ ➜ 8 e/i
Paddhâ kapèng lèma’ ➜ 8 a
Paddhâ kapèng ennem ➜ 8 e/i

Ḍâlem 1 paddhâ anḍhegghân tembhâng salangèt bâḍâ 6 paddhâ.

Katerrangan:
Manabi bhâḍhi ngangghit tembhâng Salangèt rumus ka’ḍinto kodhu èghuna'agi ta' kèngèng èbâ-obâ polè.
Dhinèng tora/ rumus tembhâng sè laèn ampon kaator neng lalampa'an 1.

Indikator è bâbâ panèka kèngèng èpèsa neng papangghiyân sè bhâkal ḍâteng manabi bâktona ta’ cokop. Èbhâḍhi lalampa’an 3

Caraèpon Alaghuwâghi Tembhâng (Teknik Melagukan Tembang Macapat)

Caraèpon nembhâng kodhu noro'aghi not se bâḍâ è ḍâlem tembhâng kasebbut. Not è ḍâlem tembhâng bidhâ sareng not è ḍâlem laghu biyâsa.

Manabi è ḍâlem lagu biyâsa aghuna'aghi notasi musik umum.

Contowèpon:

Nangèng manabi è ḍâlem tembhâng aghuna'aghi notasi musik tradisional.

Serrèèpon tembhâng ka'ḍinto asallèpon ḍâri Jhâbâ, dhâddhi noro'aghi notasi musik tradisional Jhâbâ.

Contowepon: 

1  2   3   4     5      6     7

ji ro lu pat mo nem pi

 

Sambhâdhân angka Jhâbâ èponḍhut bingkèngnga bisaos ḍâri si-ji, lo-ro, tel-lu, pa-pat, li-mo, e-nem, pi-tu nangèng nyalèndhâ ḍâ’ not 7 èngghi èponḍhut aḍâ’na.

Salaèn ḍâri ka’ḍinto biyasaèpon bâḍâ naḍa tèngghi, ètoraè kalabân titè’ attas. Tor bâḍâ jhughân naḍa mabâ ètoraè kalabân titè’ bâbâ.

Sadhâjâna notasi ka’ḍinto èsambhât titi laras artè èpon titi èngghi panèka tètè otabâ onḍhâghân, dhinèng laras ka’ḍinto monyè sè èyator otabâ naḍa. Dhâddhi titi laras ka’ḍinto èsambhât jhughân ondhâgghâ naḍa otabâ kèngèng èsambhât notasi.

Nyopprè panjhennengan ta’ posang akadhi ponapa titi laras ka’ḍinto, panjhennengngan kèngèng nyarè referensi è youtube otabâ è internet.