Rama Abhuru Kèddhâng

Gambar : Rama dan Sinta

Kacatora ghi' jhâman ḍhimèn bâḍâ orèng satarètan asmaèpon Rama sarèng Laksmana. Dhinèng Rama ngaghungè raji sè èsambhât sarèng Ḍèwi Sinta. Sè katello samè-samè orèng saè. Alos panghâliyânnèpon sarta anḍhâp asor ḍâ’ pasèra'a bisaos. Mèlaèpon sè katello atong rokon, salanjhângnga.

È sèttong bâkto Ḍèwi Sinta mator ḍâ’ Rama,

Ḍèwi Sinta :

“Ka' Emmas Rama, bhâdhân kaulâ ma' cè' terrona ka atèna kèddhâng Ka' Emmas. Èstowèpon ampon abit sè terro, nangèng ghi' bhuru samangkèn bhâdhân kaulâ sè bângal mator ka panjhennengngan.”

Rama :

“Ḍu Lè' Emmas Ḍèwi Sinta, mon pèra' atèna kèddhâng lè' dhika jhâ' sampè' èkaterro-terro maḍḍhâ bân bulâ ètekka'ana. Poko' bânnè bintang bân bulân lè' sè èpènta dhika.”

Mèreng ḍhâbuna Rama saka’ḍinto Ḍèwi Sinta bhungana saghunong ana’. Adhâddhiyâghi Ḍèwi Sinta langkong èsto ḍâ’ Rama. Panḍâ’èpon carèta, Rama sarèng Ḍèwi Sinta mèyos ka alas kaangghuy abhuru kèddhâng. Ta' loppa jhughân Laksmana èyajhâk sarèng Rama. Rama abhâkta pana kaangghuy kaparlowan hal kasebbhut. Sè katello nètènè karèta karaton kaangghuy kaparlowan abhuru.

Saamponna napa' ḍâ’ tengnga alas, taḍâ' kèddhâng sèttonga sè bisa èbhuru. Mèlaèpon Ḍèwi Sinta ta' èparèngngaghi ngèrèng terros ka alas tako' ambhâbhâjanè.

$ads={1}

Rama :

“Lè' Emmas Ḍèwi Sinta, nèko bulâ bân dhika pon napa' ḍâ’ tengnga alas, tapè taḍâ’ sakalè kèddhâng sè bisa èpèghâ'.”

Ḍèwi Sinta :

“Èngghi Ka' Emmas, pas kadhi ponapa ka’ḍinto? Dhingghâl palèman bisaos, Ka' Emmas”.

Rama :

“Bârinto Lè', sanonto bulâ bhâkal nyarè kèddhâng ḍâ’ tengnga alas, nangèng dhika jhâ' noro', neng-enneng è attas karèta nèko jhâ' sampè' toron. Asabâb kalamon dhika noro’ tako' bhâbhâjâ, Lè'. Dhika coma' sèttong ghântonganna atè bulâ rèng raddhin.”

Ḍèwi Sinta :

“Mator èngghi Ka' Emmas, ngèrèng.”

Rama :

“Lè' Emmas Laksmana, Sènga' ghi, bulâ matoro'a embhugghâ, jâgâ'âghi. Jhâ' sampè' dhina'aghi.”

Laksmana :

“Mator èngghi Ka' Emmas, bhâdhân kaulâ bhâḍhi ngèrèng ponapa ḍhâbu ajunan.”

Saamponna abit Rama sè adhingghâllâghi Ḍèwi Sinta sarèng Laksmana pas bâḍâ sowarana orèng mènta tolong. Sowara ka’ḍinto cè' terrangnga sowarana Rama sè èkapèyarsa sarèng Ḍèwi Sinta.

Dasamuka :

“Tolong, tolong, tolong.....!”

Ḍèwi Sinta :

“Laksmana, jâji’ Laksmana, ghârowa sowarana ka' emmassa long-tolongan mènta tolong, kassa' dhika dhuli nyosol bhâi ḍâ’ ka tengnga alas.”

“Bhunten ka' embhuk bhâdhân kaulâ ta' nyosola, amarghâ bhâdhân kaulâ èpakon ka' emmas Rama ajâgâ panjennengngan è attas karèta ka’ḍinto.”

Mèreng sowara orèng sè mènta tolong ka’ḍinto sowarana Rama, Ḍèwi Sinta lajhu aḍhâbu ḍâ’ Laksmana,

Ḍèwi Sinta :

“Mon bârinto dhika ta' nèser ḍâ’ ka' emmassa, dhina bulâ bhâi sè nyosola ka tengnga alas.” (ḍhâbuna dhuka)

Laksmana :

“Manabi ampon kapaksa, dhingghâl bhâdhân kaulâ bisaos sè bhâḍhi nyosol ka' emmas Rama ka tengnga alas.”

Sabellunnèpon mangkat, Laksmana aghâris tana è sakobhengnga karèta sè ètètènè Ḍèwi Sinta sambi maos du'a (bin-salabin) kaangghuy kasalameddhânnèpon Ḍèwi Sinta. Ta' abit saponapa Laksmana sè mangkat, bâḍâ orèng ngemmès seppo sè nyemma' ḍâ' Ḍèwi Sinta sè bâḍâ neng attas karèta. Kalabân sowara mellas, orèng ngemmès ka'ḍinto mator ḍâ’ Ḍèwi Sinta.

Orèng Ngemmès :

“Ngemmes ka’ḍinto, Dhin!”

Ḍèwi Sinta :

(Ḍèwi Sinta takerjhât polana è tengnga alas ma' bâḍâ orèng ngemmès) “Aḍu, bulâ bâḍâ è tengnga alas mara nèko, ta' anḍi’ napè sè èbâghiyâ ka dhika, paman!”

Orèng Ngemmes :

“Dhingghâl sabâḍâna ka’ḍinto, Dhin!”

Ḍèwi Sinta :

“Nèko pèra' manglè kerrèng sè bâḍâ è ghellung, dhika poron?”

Orèng Ngemmes :

“Èngghi dhingghâl poron ka'ḍinto, Dhin!”

Ḍèwi Sinta pas ajhuluwâghi manglè kerrèng ka’ḍinto ka tanangnga orèng ngemmès ghellâ’. Nangèng orèng ngemmès ka’ḍinto tako' sè nampanana, sabâb tana sè èghâris sarèng Laksmana lajhu anganga akadhi sè adhângghebbhâ orèng ngemmès ka’ḍinto. Mèlaèpon Ḍèwi Sinta pas ajhângngo sopajâ astana napa' ka tanangnga orèng ngemmès ghellâ’. Bâkto ka'ḍinto jhughân orèng ngemmès negghu' ghârigi'na Ḍèwi Sinta pas èbhâkta ngabbher otabâ èbhâkta buru. Orèng ngemmès ka'ḍinto ta' laèn èngghi ka’ḍinto Dasamuka sè asalèn robâ dhâddhi orèng ngemmès po-seppo. Dhinèng Dasamuka ka’ḍinto pajhât amoso ḍâ’ Rama.

Kacatora nalèka Laksmana ampon apangghi sarèng Rama, Rama lajhu dhuka mèlaèpon èpakon ajâgâ Ḍèwi Sinta sè bâḍâ neng attas karèta.

Rama :

“Ma' bâḍâ ḍinto dhika, Lè'? Dhika bân bulâ kan è soro ajâgâ embhugghâ.”

Laksmana :

“Nyo'on sapora Ka' Emmas, sadhâjâ kasala'an abdhi dhâlem, saèbu dhâdhukan èsandhânga è attassa bun-embunan. Bhâdhân kaulâ kantos napa' ḍâ’ ka’ḍinto amarghâ abdhi dhâlem èpakon sarèng Bhuk Ḍèwi Sinta, sabâb embhuk mèyarsa sowarana orèng long-tolongan mènta tolong, sè ka’ḍinto è sangghunè ajunan Ka' Emmas.”

Bâkto ka'ḍinto sè kaḍuwâ pas abâli mangghi'i Ḍèwi Sinta. Saamponna ngaghâli jhâ' Ḍèwi Sinta ampon sobung è attas karèta, Rama nyangka jhâ' parkara ka’ḍinto lalakonna Dasamuka. Sè kaḍuwâ èngghâl nyarè Ḍèwi Sinta nangèng ta' èpangghi.

Rama :

“Lè' Emmas Ḍèwi Sinta...... Bâḍâ ḍimma dhika rèng raddhin....? Nèko' bulâ, Ka' Emmassa bâḍâ ḍinto.” (Rama lok-ologhân saranyèngnga, pangarep kapèyarsa sarèng Ḍèwi Sinta. Saamponna cè' abiddhâ sè nyarè, nangèng teptep ta' èpangghi, Rama lajhu ngajhâk palèman ḍâ' Laksmana)

Rama :

“Lè' Emmas Laksmana, nèko pon bârâta sè nyarè, tapè pagghun ta' ètemmo. Maḍḍhâ bulâ bân dhika molè ellu, malar moghâ embhugghâ èpasalameddhâ bân Dhibâ jhâghâd, malar moghâ molè kalabân salamet, ta' apè-napè.”

Laksmana :

“Èngghi Ka' Emmas, ngèrèng!”

***

Kacator carèta samangkèn Ḍèwi Sinta ètolong sarèng Anoman sarta èyatorraghi ḍâ’ Rama. Rama sarèng Laksmana bhungana saghunong ana'. Saka’ḍinto jhughân Ḍèwi Sinta, mèlaèpon sè katello ampon apangghi polè akadhiyâ ghi' asal. Sanaos sè katello samè bhunga, nangèng Rama ta' parcajâ ḍâ' Ḍèwi Sinta saabiddhâ èkèbâ buru sarèng Dasamuka.

Rama :

“Du lè' Emmas Ḍèwi Sinta, sanonto bulâ cè' bhungana lè', marghâ dhika pon bâḍâ è ḍinto akompol polè kalabân bulâ. Tapè atè bulâ rèngsa lè', bulâ ghi' mang-mang. Saabiddhâ dhika èkèbâ buru bân Dasamoka èpabârâmma lè'?”

Ḍèwi Sinta :

“Ka' Emmas Rama, saabiddhâ kaulâ èbhâkta buru sarèng Dasamuka, bhunten kaulâ ta' èseddhhing salaèn ghârighi' kaulâ sè èseddhing è bâkto èbhâkta buru. Dasamuka ta' ali-ghuli kaulâ Ka' Emmas. Manabi ajunan lagghi’ ta’ parcajâ nyara ka'angghuy abhuktèyaghi pamator kaulâ, nyara kaulâ obbhâr Ka' Emmas. Manabi kaulâ èkello' apoy, ka’ḍinto mènangka bhuktè jhâ' kaulâ lècèk. Nangèng manabi kaulâ ta' èkello' apoy, ka'ḍinto mènangka bhuktè kalerressan ator kaulâ. Nyara Ka' Emmas!”

Kaangghuy abhuktèyaghi ka'ḍinto Rama pas makon makompol kaju sabânnya'na. Sa'amponna cokop kaju sè èpakompol, Ḍèwi Sinta pas èyobbhâr. Sadhâjâ sè ngoladhi samè marèngès, mangmang tako' Ḍèwi Sinta poṭṭon.

Para maos, ponapa sè kadhâddhiyân, saamponna Ḍèwi Sinta èyobbhâr? Sakojhur bhâdhânnèpon ta' èkello' sarèng apoy, kajhâbhâna ghârighi'na sè kennèng seddhing sarèng Dasamuka nalèka èkèbâ buru. Mèla ḍâri ka’ḍinto Rama sajân atambâ asè ḍâ’ Ḍèwi Sinta sarta parcajâ jhâ' Ḍèwi Sinta raji sè èsto ḍâ’ rakaèpon.

Lobâr