Menulis Teks Anekdot dalam Bahasa Madura

PANGAJHÂRÂN 3
Tema : Kecerdasan Berpikir
Teks Anekdot (Bâca'an Palègghirân)
Lalampa'an 3

Indikator
3.3.5 Menganalisis unsur kebahasaan teks palegghirân
3.3.6 Menjelaskan tujuan palegghirân
4.1.1 Menulis carèta palegghirân teks anekdot

Bâtegghâ Bhâsa ḍâlem Bâca'an Palegghirân (Unsur Kebahasaan Teks Anekdot)

Èyoladhi ḍâri unsur otabâ sosonan èpon bâca'an teks palegghirân, saèstona samè sareng bâca'an-bâca'an carèta panḍâ' sè laènnèpon. Nangèng bâḍâ sakonè' bhidhâna karana bânnèyanna carètana tor èssèna sè aghânḍhu' carèta loco. Dhinèng unsur kebahasaan teks anekdot antara èpon èngghi ka'ḍinto :

1. Panjhâk / Tokoh
   Panjhâk otabâ tokoh sè bâḍâ è bâca'an palegghirân bhidhâna sareng carèta panḍâ' laènna èngghi panèka ngangghuy orèng sè nyata bâḍâ ongghu bânnè rèng-orèngan otabâ panjhâk fiksi sè ècèpta sareng sè ngangghit carèta. Biyasana orèng sè èbhâḍhi panjhâk otabâ tokoh panèka aropa'aghi orèng sè asmana ampon cokop kalonta ka man-ka'ḍimman.
2. Jhâlânna Carèta / Alur
   Jhâlânna carèta sè èyangghit otabâ ècèpta sareng sè ngangghit carèta. Ḍâlem bâca'an carèta palegghirân jhâlânna carètana kodhu ongghuwân kadhâddhiyânna, ta' aghânḍhu' bâtek imajinatif.
3. Latar
   Dhinèng latar aghânḍhu' pan-saponapan ropa, èngghi panèka aropa bâkto, aropa kennengngan bân aropa kabâḍâ'ân. Parkara pèlèyan latar kaangghuy bâca'an carèta palegghirân, wajib asèpat faktual (nyata) akor sareng sè bâḍâ neng kaoḍi'ân nyata.

Tojjhuwânna Bâca'an Carèta Palegghirân (Tujuan Teks Anekdot)

Angghidhân bâca'an carèta palegghirân ghâḍhuwân ḍu macem pessen, èngghi panèka pessen sè èpaḍâpa' kalabân ta' jhujhuk (parsommon) bân pessen sè èpaḍâpa' kalabân jhujhuk nojjhu. Dhinèng tojjhuwânna bâḍâ pan-saponapan èngghi ka'ḍinto :

1. Maghellâ' ka sè maos
   Tojjhuwân bâca'an palegghirân ta' laèn bân ta' bhunten èngghi panèka kaangghuy pos-ngaposè otabâ masenneng pasèra sè maos. Sanarè akadhi panèka pagghun teptep ajâgâ pessen sè nyata bâḍâna, bânnè sakadhâr aghâjâ' sè sobung kanyata'anna.
2. Mènangka Panglèpor
   Carèta palegghirân kabânnya'an èghuna'aghi kaangghuy panglepor atè sè rèngsa. Carèta panèka ta' kodhuna malolo abhujud tolèsan bâḍâ jhughân sè èyèrèngè sareng ghâmbhâr sè bisa maghellâ'.
3. Mènangka Bhujud Kritik
   Akadhi sè ampon èjhârbâ'âghi è jhâjhârbâ'ân sabellunna jhâ' carèta palegghirân ètolès kalabân lantaran aparèng kritik ḍâ' sèttong kadhâddhiyân otabâ kabâḍâ'ân. Parkara sè ghi' dhâddhi ghâriḍuna otabâ ghi' èyalamè neng kaoḍi'ânna maghârsarè. Akanṭa ghâriḍuna virus corona sè dhâddhi bhâbhâjâna sadhâjâ ommat manossa sadhunnya.

$ads={1}

Atoranna Nolès Carèta Palegghirân

Pan-saponapan atoran sè kodhu bâḍâ neng kebahasaan carèta palegghirân panèka antaraèpon èngghi ka'ḍinto :

1. Bâktona pon lastarè / tapongkor
   Atoran sè otama èngghi panèka carètana kodhu èponḍhut ḍâri bâkto sè ampon lastarè otabâ bâkto tapongkor, kèngèng aropa bâkro ghârowa, arè sè sabhhân ka'ḍissa', è sèttong bâkto sè tapongkor, è tahon ḍhimèn bân laèn samacemma.
2. Ngangghuy oca' sambhung / konjungsi
   Akadhi sè ampon èjhârbâ'âghi è matèri sè tapongkor jhâ' manabi nolès palegghirân kodhu aghânḍhu' oca' sambhung otabâ konjungsi. dhinèng jhâjhârbâ'ân konjungsi bisa panjhennengngan oladhi è matèri sè abhul-ombhul Pengertian dan Karakteristik Teks Anekdot. Panjhennenggan kèngèng maos polè manabi ampon kaloppaè.
3. Ngangghuy oca' lako / verba
   Masṭèna ta' man-ka'imman tolèsan carèta panèka wâjib aghânḍhu' oca' lako ponapa polè carèta palegghirân. Oca' lako panèka akadhi aḍhâ'âr, aghellâ', manḍi, masang, ngènom, aḍhâbu, akalambhi, ajhâlân, alomampa, asoroy bân laèn samacemma.
4. Ètolès kalabân rontot
   Cè' parlona manabi nolès carèta panèka kodhu ètolès kalabân rontot carètana, rontotta bâkto kadhâddhiyânna. Cara ka'ḍinto langkong bisa ghâmpang èkaghâli sareng sè maos, karana bâca'an carèta palegghirân panèka mènangka carèta panglèpor sè asèpat nyata, mèla ḍâri ka'ḍinto rontotta bâkto ka'ḍinto kodhu bâḍâ è bâca'an carèta palegghirân.
5. Ngangghuy pètanya sè ta' kodhu èjâwâb / Pertanyaan retorik
   Pètanya retorik èngghi panèka ca'-oca' pètanya sè ta' kodhu bâḍâ jâwâbhânna, pètanya panèka sè biyasana dhâddhi locona karana bisa maghâliyâ' ka pasèra'a sè maos otabâ mèyarsa'aghi. Manabi longèt abhâḍhi pètanya panèka masṭè carètana langkong dhâddhi saèna.
6. Aghuna'aghi okara parènta
   Manabi ngangghit carèta palegghirân jhughân kodhu ngangghuy okara parènta nangèng sè akora ka carètana. Mèla ḍâri ka'ḍinto okara-okara parènta panèka bisa nambâi ka kasaèyanna jhâlânna carèta.

Èyatorè maos to-contona bâca'an palegghirân è bâbâ ka'ḍinto!

Aparèksa Kasèhadhân

Bhâdhânna bhuk Marni arassa sakè' bân bhuk Marni ta' ngantor sara panyakè'na lajhu jhujhuk èntar ka dukter sè pajhât la kalonta è sèttong roma sakè' sè kalonta kèya. Bhuk Marni mènta ka dukter jârèya sopajâ èparèksa sakabbhinna bhâdhânna. Dukter ghellâ' marèksa sakabbhinna bhâdhânna bân aberri' asèl parèksa'anna ka bhuk Marni.

Dukter : Asèlla parèksa'anna la kalowar bhuk. bhâdhânna bâ'na ta' apa-rapa

Marni : Apa engko' ta' bhuto è x-ray yâ duk?

Dukter : Enjâ' bhuk, ta' usa ko..

Marni : Apa engko' ta' bhuto è tambâi ḍârâ duk?

Dukter : Enjâ' bhuk ta' usa ko ai, bâ'na ta' apa-rapa ko.

Marni : Bâ'na ta' ollè lècèk duk, engko' rè arassa sakè'. Bâgiyânna bhâdhân sè èḍâlem rèya arassa ngalkal, gherrungan sakè' bân cèṭak rèya romasana cè' berrâ'na. Salèn ḍâri jârèya engko' arassa lèca' bân mata rassana nag-konangan, la ollè ḍu warè. Apa jârèya kabbhi bânnè ḍhâ-tanḍhâna sakè ongghu.

Dukter : Ejâ' bhuk jârèya pèra' kalèsma'an biyasa bâ'na.

Pangajhârân sè Èkasennengngè

È sèttong bâkto bâḍâ kasorang ghuru binè' raddhin sè atanya ka rèd-morèddhâ ngèngèngè pangajhârân apa sè èkasennengngè.

Ghuru : "Na'-kana', èbhu atanya'an, pangajhârân apa sè palèng èkasennengngè bâ'na?"

Sifa : "Bhâsa Inggris bhu!"

Amel : "Kesenian bhu!"

Ifan : "Olahraga bhu!"

Ghuru : "Bhâghus... bhâghus... bâ'na bâ'an Sigit? pangajhârân apa sè èkasennengngè bân bâ'na?"

Sigit : "Pangajhârân kosong bhu!"

Ghuru : #$#@!@#$ (posang)

Jhâ' Mowang Bu-rombu Bân-sarombân

È bâkto bân-abân la nodhuwâghi jhâ' arèna sajân tar-kataran bân biyasana bâktona ngakan. Holis bâkto jârèya pareppa'an lân-jhâlânan è pèngghir lorongnga koṭṭa abhâreng Daniel. Sambi ajhâlân rèng kaḍuwâ jârèya nyarè kennengngan ngakan. Akherra katemmo kèya ka kennengnganna ngakan, iyâ jârèya bârung ajâm ghuring krispy.

Rèng kaḍuwâ jârèya ta' dhumadhiyân messen ajâm krispy, tahu, tèmpè, tèmon bân ès etè. Pas mo-temmo rèng kaḍuwâ jârèya nangalè tabingnga bârung atolès buwâng bu-rombu ka kennengnganna, bân jhâ' bân sarombân mowang rombu.

Ollè sakejjhâ' agghi' pessennana la ranta bân rèng kaḍuwâ jârèya jhujhuk ngakan. Sambi ngakan rèng kaḍuwâ jârèya tor-catoran, sè èkacator yâ tolèsan sè ètangalè ghellâ' rowa.

"Arapa pessenna tolèsanna parkara bu-rombu, ma' bânnè ca'-oca' mutiara apa?"

"Polana arèya bânnè toko mutiara"

"Arapa ma' bânnè motivasi bhâi?"

"Polana mon oca' motivasi rèng-orèng sè mellè ḍâ' enjâ bisa dhujân ngabi' jhuko' ajâm bân ta' pèra' jârèya sè-pèssèna iyâ bhânas kèya"

"Arapa ma' bânnè kasèhadhân?"

"yâ mon kasèhadhân ta' kèrâ bâḍâ rèng mellè polana kakanan sè bâḍâ èḍiyâ nyebbâbbhâghi ongghâna kolèstrol"

Akhèrra rèng kaḍuwâ jârèya kèpak otabâ lesso dhibi' ècapo' pètanyana sè taḍâ' ghunana ghellâ', sambi ngaèl kakananna Daniel mengnga' ka Holis arapa Holis jârèya pangakanna ma' cara jârèya, ngakan jhuko' ajâm bhânas bân lang-tolangnga. Ollèna ghetton Daniel pas atanya ka Holis arapa Holis ma' ngakan jhuko' ajâm bân lang-tolangnga. Holis ajâwâb, "Kan la bâḍâ tolèsanna rowa è tabing, buwâng bu-rombuna ka kennengnganna. Dhâddhi engko' la mowang rè-karèna jhuko' ajâm rèya yâ ka kennengnganna; tabu'na engko', ḍâgghi' lang-tolang jârèya kan bhâkal dhâddhi bu-rombu kèya sè akhèrra èbuwâng ka pakèbân."

Lantaran Tako' Ka Binè

È sèttong arè kateppa'an ḍeng-renḍeng, temmo ḍâteng sèttong lalakè' sè bhâdhânna soghâ' ka sèttong klinik. Tapè abâsânna bâḍâ sè anè, ḍu kalajâ kopèngnga lalakè' jârèya paḍâna sè marè è kennèng aèng anga'.

Terros rèng lakè' ghellâ' maso' ka pangkèng kennengnganna dukter.

Dukter : Mara toju', apa bâḍâ sè bisa engko' bhânto

Rèng Lakè' : Arèya duk, kopèngnga engko', tambhâi yâ!

Dukter : Arapa jhânowa kopèngnga, mak? Oddhi carèta'aghi.

Rèng Lakè' : Cara rèya Duk, sanajjân bhâdhânna engko' rèya soghâ', tapè sanyatana engko' rèya tako' ka tang binè, dhâddhi è bâkto tang binè rèya èntar kalowar bân nyoro engko' nyettrika kalambhi. È bâkto engko' pareppa'na nyettrika, mo-temmo tang hapè amonyè. Engko' nyangka tèlpon jârèya ḍâri tang binè, engko' lajhu ngala' tèlpon jârèya bân narèma tèlponna. Tapè apes sè èyangka' engko' jârèya bânnè tèlpon, tapè settrika'an. Engko' lajhu manangket settrika'an jârèya ka kopèng.

Dukter : Hemm, enko' ngartè bârâmma rassana tako' ka binè. Terros kopèngnga sè kacèr arapa jârèya.

Rèng Lakè' : Yâ jârèya Duk, tèlpon sè ḍâ'-aḍâ' ghellâ' rowa kan ta' èyangka' bi' engko' lantaran enko' arassa cè' sakè'n kopèng rèya. Pas lajhunè bâḍâ tèlpon polè, yâ akhèrra èpanangket bi' enko' ka kopèng sè kacèr.

Ngèḍingngaghi carètana rèng lakè' sè soghâ' jârèya dukter lajhu ngala' settrika'an pas èpanangket ka mowana rèng lakè' jârèya.

Bukong Gâlânṭang

Marni, Sumiyati bân Vera sakanca'an sè bengkona pèra' ella' longlongan bân mon mangkat ka kantorra lako abhâreng. Sopajâ bisa nompang ka motor ekkol è jhâlân rajâ, rèng katello jârèya kodhu lèbât è longlongan sè è antarana roma kasebbhut bâḍâ orèng sè ngobu mano' bukong. È sabbhân bâkto rèng binè' katello jârèya lèbât è longlongan jâḍiyâ, mano' bukong jârèya lako nyebbhuddhâghi tello bârna. Sumiyati molaè tambhuruwân (curiga) jhâ' mano' jârèya la tao ka bârna sèmpakka rèng binè' katello jârèya.

Kaangghuy mamasṭè apa pèkkèranna Sumiyati jârèya bhenḍer apa enjâ', rèng binè' sè katello lajhu arembhâk jhâ' ngangghuyâ sèmpak sè bârnana paḍâ.

Kalagghuwânna rèng binè' katello jârèya lèbât è longlongan jâ'ḍiyâ polè, bân ta' dhumadhiyân mano' bukong jârèya temmo ngoca' "celleng, celleng, celleng". Sè katello aromasa mengnga' bân ghenton.

È arè kalagghuwânna mano' bukong jârèya pagghun bisa nebbhâk bârnana sèmpak sè èyangghuy rèng binè' katello jârèya kalabân bhenḍer, mano' bukong jârèya ngoca' "konèng, konèng, konèng".

Vera lajhu anḍi' pèkkèran sè kabilâng abâk loco, "Bârâmma mon sakèrana lagghuna engko' katello rèya jhâ' ngangghuy sèmpak, oddhi lagghuna ra-kèra apa sè èkoca' bân mano' ngalanṭang rowa?" Kalagghuwânna rèng binè' katello jârèya lèbât è longlongan jâ'ḍiyâ polè paḍâna sè biyasana, bân mano' bukong jârèya lajhu aca'-lonca', ka attas ka bâbâ, ka bârâ' ka tèmor paḍâna sè bhingong è ḍâlem korongnga.

Vera bân ca-kancana lajhu aghellâ'ân kel-bhâjhikel nangalè mano' bukong ènga' è kabhingongan, rèng binè' sè katello la ngangghep jhâ' akkal jârèya bisa co-ngoco mano' bukong ghellâ'. Tapè kel-bhâjhikella rèng binè' sè katello ghellâ' lajhunè ambu, ta' amonyè aḍâ' kasa'na lantaran ngèḍing monyèna mano' bukong ngoca' "calèkkèr, calèkker, loros".

Lajhu pas èsep kabbhi....

Saka'ḍinto pan-saponapan contona bâca'an carèta palegghirân sè ḍâ'-panḍâ'. Panjhennengngan kèngèng ngagghit otabâ ngarang dhibi' bisa ḍâri pangalamanna dhibi' otabâ pangalamanna orèng laèn sè sakèrana bâḍâ locona. Nangèng parlo èyèmodhi sanajjân loco kodhu bâḍâ sen-pessenna tor tojjhuwânna, kodhu bâḍâ jhughân mon-semmonanna otabâ sènḍèranna.